Kraina Wielkich Jezior Mazurskich to jeden z najcenniejszych ekosystemów wodnych na świecie. Znajdują się tam zespoły jezior połączonych kanałami, zbiorniki bezodpływowe i przepływowe usytuowane w systemach rzecznych. Istotne znaczenie mają również zbiorniki śródpolne i leśne oraz mokradła i torfowiska. Pełnią nie tylko ważne funkcje przyrodnicze i krajobrazowe, lecz także społeczne. Silna degradacja środowiska wodnego sprawia, że obiekty te wymagają zdecydowanych działań ochronnych i rekultywacyjnych. Dodatkowym zagrożeniem są zmiany klimatu.

W monografii opisano wyniki badań, których celem było wykazanie aktualnego stanu troficznego wybranych jezior Mazurskiego Parku Krajobrazowego oraz wskazanie głównych zagrożeń dla jakości wody. Badano trzy zbiorniki zróżnicowane pod kątem sposobu zagospodarowania zlewni oraz presji antropogenicznej - jeziora Kuc, Majcz Wielki i Mikołajskie. Podano dane dotyczące ich cech morfometrycznych i zlewniowych oraz przedstawiono ocenę podatności na degradację. Zestawiono szczegółowe wskaźniki hydrochemiczne i biologiczne oraz skład chemiczny osadów dennych i porównano je z wynikami badań z lat 70. i 80. XX wieku. Wyniki analizy wody i osadów zawarte w pracy mogą być podstawą opracowania systemu monitorowania jezior.