Bo w każdej wielkiej książce jest kilka książek,
trzeba tylko do nich dotrzeć,
odkryć je, zgłębić i pojąć
Ryszard Kapuściński
(Podróże z Herodotem, Znak, Kraków 2008, s. 208)
Przedmiotem badań opisanych w publikacji była efektywność działania urzędów wojewódzkich, urzędów marszałkowskich oraz wybranych urzędów miast w Polsce w latach 2005-2018. Celem badań było określenie stopnia zróżnicowania efektywności funkcjonowania tych urzędów oraz wskazanie potencjalnych przyczyn tego zjawiska. Zweryfikowano trzy hipotezy badawcze. W pierwszej z nich założono, że efektywność funkcjonowania badanych urzędów jest w ich poszczególnych grupach istotnie zróżnicowana, mimo bardzo zbliżonego katalogu realizowanych zadań. W drugiej hipotezie przyjęto, że źródłem tego zróżnicowania są przerosty zatrudnienia. Zgodnie z trzecią hipotezą uznano, że złożoność procesów realizowanych w ramach procedur stosowanych przez poszczególne urzędy może mieć związek z poziomem efektywności ich funkcjonowania. Pierwsze dwie hipotezy badawcze weryfikowano metodami wskaźnikową oraz nieparametryczną (DEA), wykorzystując dane uzyskane z poszczególnych urzędów zgodnie z ustawowym trybem udostępniania informacji publicznej. Do weryfikacji trzeciej hipotezy badawczej wykorzystano wyniki ogólnopolskich badań przeprowadzonych w ramach realizacji projektu EAP finansowanego z unijnego programu operacyjnego „Innowacyjna gospodarka 2007-2013".
Przedstawione wyniki własnych badań empirycznych świadczą o dużym zróżnicowaniu efektywności funkcjonowania urzędów, którego główną przyczyną okazało się zatrudnienie i związane z nim koszty, nie zawsze adekwatne do zakresu realizowanych zadań. Wyniki porównawczej oceny efektywności funkcjonowania poszczególnych urzędów wskazują pośrednio na występowanie efektu skali działania, co oznacza, że niektóre z nich obsługują zbyt małą liczbę ludności i podmiotów gospodarczych w stosunku do zaangażowanych zasobów i ponoszonych nakładów. Wyniki mapowania i analizy przebiegu procesów w wybranej grupie badanych urzędów świadczą o braku jednolitości w realizacji procedur administracyjnych. Wskazuje to na potrzebę standaryzacji w tym zakresie, szczególnie istotnej z punktu widzenia racjonalnej informatyzacji usług. Stwierdzono także dodatnią korelację między stopniem złożoności procesów a poziomem zatrudnienia i kosztami utrzymania badanych urzędów, jej siła oraz istotność statystyczna nie pozwala jednak na formułowanie kategorycznych wniosków w odniesieniu do każdej grupy tych urzędów.