W badaniach dotyczących zachowań konsumenta konieczne jest uwzględnienie, że różne wymiary zachowań konsumpcyjnych mogą być postrzegane jako wiele obserwowalnych i nieobserwowalnych bezpośrednio jego zachowań rozpatrywanych jako determinanty. Aspekt ten jest o tyle istotną kwestią, że w zależności od fazy, w jakiej znajduje się gospodarstwo domowe, zmieniają się potrzeby i preferencje konsumpcyjne jego członków. Istotna zatem staje się dyskusja, jakie czynniki należy uwzględniać w analizach zachowań konsumpcyjnych i jakie narzędzia wykorzystywać do ich weryfikacji. Tej właśnie problematyce poświęcono pracę, w której w analizie zachowań konsumpcyjnych członków gospodarstw domowych podjęto próbę diagnozy optymalnych czynników uwzględnianych w określonych fazach ich cyklu życia.
Celem przeprowadzonego badania była identyfikacja czynników determinujących zróżnicowanie w zarządzaniu budżetem wysokodochodowych polskich gospodarstw domowych w różnych fazach ich cyklu życia. Podjęto również próbę zbadania zależności między subiektywnymi ocenami sytuacji materialnej gospodarstw domowych a możliwościami oszczędzania i poziomem zadłużenia.
W rozdziale pierwszym zaprezentowano aktualny stan wiedzy z zakresu uwarunkowań zachowań konsumpcyjnych i podjęto próbę systematyzacji determinant. Uwzględniono teoretyczne ujęcie problemu mierników poziomu i struktury konsumpcji oraz przegląd badań krajowych i zagranicznych z zakresu tytułowej problematyki. Omówiono determinanty decyzji zakupowych z uwzględnieniem profili dochodowych gospodarstw domowych.
Przedmiotem rozważań w rozdziale drugim jest problematyka związana z zarządzaniem budżetem gospodarstwa domowego w ujęciu ekonomii klasycznej i behawioralnej. Zaprezentowano dyskusję dotyczącą najważniejszych pojęć i teorii związanych z przyczynami zadłużenia i jego wpływu na zmiany poziomu konsumpcji. Zaprezentowano główne założenia teorii oszczędzania oraz scharakteryzowano modele podziału zasobów finansowych w kontekście tworzenia oszczędności. Wskazano najbardziej popularne modele decyzyjne gospodarstw domowych.
W rozdziale trzecim przedstawiono problematykę i propozycje rozwiązań metodologicznych umożliwiających badanie zachowań konsumpcyjnych gospodarstw domowych. Zaprezentowano procedurę badawczą oraz etapy planowania i zarządzania finansami przez gospodarstwa domowe. Zaproponowano również model konceptualny decyzji wysokodochodowych gospodarstw domowych w zakresie lokowania nadwyżek finansowych. Wskazano na znaczenie wykorzystania narzędzi statystycznych w procesie badań budżetów wysokodochodowych gospodarstw domowych.
Przedmiotem rozważań w rozdziałach czwartym i piątym była charakterystyka społeczno-demograficzna i ekonomiczna wysokodochodowych gospodarstw domowych. Uwagę poświęcono rozkładowi subiektywnych ocen sytuacji materialnej tychże gospodarstw, z uwzględnieniem grup społeczno-ekonomicznych. Stanowiło to podłoże do analiz zaprezentowanych w rozdziałach szóstym i siódmym, które dotyczyły określenia zależności między subiektywnymi ocenami a obiektywnym poziomem oszczędności i zadłużenia. Przedstawiono tu wyniki badań autorskich, których efektem było wyodrębnienie grup determinant. Ukazano wpływ różnych faz cyklu życia gospodarstw domowych na ich zachowania związane z zadłużeniem i oszczędzaniem. Rekapitulację rozważań zawiera podsumowanie, zbiór załączników zaś dokumentuje realizowany proces badawczy.
Wnioski sformułowane przez autorkę mogą okazać się użyteczne dla jednostek gospodarczych. Wielowymiarowe ujęcie czynników obiektywnych i subiektywnych może się przyczynić do zrozumienia czynników krytycznych, wpływających na kształtowanie postaw i zachowań gospodarstw domowych. Zredukowanie wielu zmiennych diagnozujących stan sytuacji materialnej gospodarstw domowych do niewielkiej liczby wyjaśniających wymiarów może być wykorzystane przez praktyków zajmujących się zagadnieniami z tego obszaru. Zaprezentowane w publikacji analizy zmiany zadłużenia i oszczędności polskich gospodarstw domowych w odniesieniu do subiektywnych ocen ich sytuacji materialnej mogą być uzupełnieniem dotychczasowych opracowań w zakresie zarządzania budżetem gospodarstw domowych.