Panowanie Sasów, utożsamiane z agonią Rzeczypospolitej i upadkiem smaku artystycznego, przyniosło jednak powolne, lecz istotne zmiany kulturowe i obyczajowe, związane z przenikaniem się dwóch epok - odchodzącego baroku i nowych tendencji wczesnego oświecenia. Dotyczyło to także literatury miłosno-erotycznej.

Zdobywający popularność romans sentymentalny przyczynił się do wypracowania nowego modelu miłości i jej przeżywania, podnosił rangę uczucia w życiu jednostki. Pokazywał, jak pisać i mówić o doznaniach sercowych, uświadamiał również, iż zaspokojenie intymnych pragnień jest niezbywalnym warunkiem ludzkiego szczęścia. Rekonstrukcja romansowej wizji miłości, znamiennych dlań motywów, obrazów i wartości, stała się punktem wyjścia do rozważań podjętych w prezentowanej pracy. Po pióro sięgnęła wówczas spora grupa kobiet, które podjęły aktywną działalność twórczą (m.in. Maria Beata Zawiszanka, Barbara z Zawiszów Radziwiłłowa, Antonina Niemiryczowa, Elżbieta Drużbacka, Franciszka Urszula Radziwiłłowa), włączając się w wielowiekowy dyskurs literacki o miłości, prowadzony w Polsce przez twórców mężczyzn. Realizację tematu miłosnego prześledzono nie tylko w intymnej poezji lirycznej, ale także w dramacie (Radziwiłłowa), epistolografii autentycznej (Wiśniccy, Sobiescy, Radziwiłłowie) i fikcyjnej (powieść w listach Aleksandra Pawła Zatorskiego), w pamiętnikach i diariuszach epoki saskiej. Istotną zmianę dostrzeżono w postawie pamiętnikarzy, którzy przestali skupiać się na wydarzeniach zewnętrznych, jak dotychczas, a coraz częściej odnotowywali własne odczucia, prywatne opinie, osobiste wrażenia.

Analizie poddano również poradniki o charakterze parenetycznym autorstwa obojga płci, bowiem także panie podejmowały próbę wypowiedzi na temat wzorcowych relacji emocjonalnych, które powinny łączyć męża i żonę.