Prezentowane rozważania stanowią uzupełnienie podejmowanych w ostatnim czasie badań nad gramatyką współczesnej frazeologii. Konieczność przeprowadzenia tego typu analiz w polskim językoznawstwie podkreśla się od dawna - jako zadanie badawcze zgłaszał to już w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych Zygmunt Saloni, wskazując na konieczność sporządzenia „choćby wstępnej systematyzacji paradygmatów polskich frazeologizmów". Kilkanaście...

Księga o charakterze jubileuszowym, przygotowana na okoliczność 55-lecia Wydziału Humanistycznego w Olsztynie, to wyraz pamięci o środowisku akademickim humanistów, którzy współtworzyli zręby obecnego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego przez ponad półwiecze, począwszy od struktur w obrębie Wyższej Szkoły Nauczycielskiej, działającej w mieście nad Łyną od 1969 roku (przemianowanej w 1974 roku na Wyższą Szkołę Pedagogiczną). To jednocześnie uhonorowanie...

Struktura współczesnych słowników wraz z uprzywilejowaniem jednostek jednowyrazowych kształtowała się przez stulecia, osiągając znany nam kształt w dobie językoznawstwa historyczno-porównawczego, czyli w XIX w. Pojawienie się nowego paradygmatu naukowego - strukturalizmu nie wywołało rewolucji słownikowej. Niemal do końca XX w. praktyka leksykograficzna podążała za znanym sobie i utrwalonym przez strukturalizm postrzeganiem jednostek...

„Pomysł tej książki zrodził się niespodzianie.
Jest to zbiór moich artykułów, opublikowanych w latach 1960-2018 i poświęconych polskiej pisowni. Czasem ich treścią jest analiza konkretnych wyrazów czy wyrażeń, stwarzających problemy ortograficzne i umieszczonych w słownikach albo omówionych w rubrykach porad językowych. Inne poruszają problemy ogólne, nie tylko zasad polskiej pisowni, ale także ich odbioru i...

Monografia poświęcona została wyobrażeniom zoomorficznym w literaturze, koncentrując się na stworzeniach powszechnie określanych robakami i owadami. Przedstawienia zwierząt traktowane są tu jako motywy, symbole, znaki kulturowe (czasem pośredniczące w odczytaniu ludzkich losów), konstrukcje wyobraźni, elementy metafor, porównań i innych figur stylistycznych. Ponieważ cechą wyróżniającą takiego obrazowania jest powracanie, powtarzalność,...

Niniejszy zbiór prezentujący krytykę teatralną Juliana Wołoszynowskiego w wyborze zawiera recenzje i szkice teatralne drukowane na łamach czasopism i gazet przedwojennych („Rzeczpospolita", „Comoedia", „Epoka", „Gazeta Polska", „Polska Zbrojna") oraz określone recenzje i szkice ze zbiorku Szkice teatralne i literackie opublikowanego przez Wydawnictwo Literackie w 1970 roku. Taki układ pozwala zaprezentować...

Przedmiotem tej książki są nazwy własne, rozpatrywane na planie zarówno językowym, jak i społecznym. Ta dwoistość spojrzenia na nazwy wydaje się oczywista, by nie rzec - banalna czy wręcz tautologiczna, gdy uwzględnić z jednej strony językowy charakter nazw własnych, a z drugiej społeczny charakter języka. Nie da się przecież nazw oddzielić od rozmaitych działań z zakresu polityki historycznej czy pamięci zbiorowej, o czym dobitnie świadczą wciąż żywe...

Monografia Izy Matusiak-Kempy poświęcona jest analizie nazw osobowych utworzonych od nazw pospolitych w kontekście potocznego systemu wartości. Większość z omawianych nazw osobowych współcześnie funkcjonuje jako nazwiska, czyli struktury skostniałe i pozbawione znaczenia leksykalnego, w przeszłości jednak, kiedy powstawały, były nadawane z określonych powodów, odpowiadając na potrzeby charakteryzowania i identyfikowania człowieka zajmującego...

Od połowy XX stulecia w literaturze ważne miejsce zajmują różne odmiany gatunków wspomnieniowych. Inspiracją do ich tworzenia jest często potrzeba wypowiedzenia prawdy o swoim życiu, uporządkowania jego kolejnych etapów. Zagadnieniom pisarstwa autobiograficznego poświęcona jest prezentowana monografia. Na opracowanie składa się dziewięć szkiców, w których autorka skupia się na terapeutycznym oddziaływaniu gatunków...

Na książkę pt. „Czytanie czytania. Szkice i noty metakrytyczne" składają się autorskie świadectwa lekturowe z lat 1984-2019. Poruszona jest w nich problematyka czytelnictwa, krytyki literackiej, zarówno filologicznych, jak i kulturoznawczych form wypowiadania się o utworach. Mowa o kwestiach związanych z syntezami współczesnej literatury polskiej. Autor proponuje wprowadzenie do literaturoznawstwa terminu „geoczytanie". Monografia...