To jest książka o nazwach ulic, ale to nie nazwy są w niej najważniejsze. Czytanie nazw, ich policzenie, analiza formalna i funkcjonalna w przestrzeni miasta są tu, co prawda, bardzo istotnymi czynnościami analitycznymi, ale mają one jedynie podprowadzić pod zagadnienia z innego porządku. Analiza nazw stanowi pretekst do rozważań nad - najogólniej rzecz ujmując - charakterem i strukturą polskości. Publikacja jest pomyślana w ten sposób, aby za pośrednictwem nazw upamiętniających, które z założenia odzwierciedlają ukryte poziomy ideologii, aksjologii i psychologii narodu, dotrzeć do warstw zbiorowej pamięci, historyczno-mitycznego porządku i (re)produkowania narodowych toposów kulturowych. W ten sposób pozornie bezpieczny i wyjściowo obiektywny opis polskiego nazewnictwa miejskiego wiedzie wprost na grząski grunt analizy polskiej tożsamości narodowej i kultury. A wiadomo, że gdzie mowa o Polsce i kulturze w wymiarze narodowym, tam nietrudno zbudzić demony. (...) Nazwy ulic są tu potraktowane bardzo szeroko. Po pierwsze, to określenie będzie zakresowo obejmowało całość nazewnictwa miejskich obiektów toponimicznych, a więc nie tylko ulic, ale też placów, mostów, parków, skwerów, rond i innych. Po drugie, traktuje się je jako zwierciadło kultury, a także środek formowania pamięci zbiorowej i tożsamości narodowej. Takie obcesowe, onomastyczne wtargnięcie na obszary opisów kulturoznawczych i socjologicznych może się wydać krokiem nie tyle nawet ryzykownym, co zuchwałym. Zawsze jednak wypowiadanie się na tematy kultury jest obciążone balastem niedostatku znajomości rzeczy, podobnie zresztą jak formułowanie myśli na ogólne tematy społeczne. W tej książce znajdzie się kilka wątków również z tych dziedzin, które w miarę możliwości podparte zostaną pewnymi, choćby nawet najbardziej ogólnymi, ustaleniami teoretycznymi.

Fragment Wstępu