Bo w każdej wielkiej książce jest kilka książek,
trzeba tylko do nich dotrzeć,
odkryć je, zgłębić i pojąć
Ryszard Kapuściński
(Podróże z Herodotem, Znak, Kraków 2008, s. 208)
Niniejsza monografia to kontynuacja rozważań na temat poezji Johna Donne'a zapoczątkowanych tomem pt. John Donne - poeta. Oblicza konceptu metafizycznego w układach tekstowych wiersza The Flea i część szerszego projektu opatrzonego tytułem Układy tekstowe a wizja świata w poezji Johna Donne'a. Przedmiotem analizy w bieżącym tomie jest cykl utworów pt. Songs and Sonnets (Liryki i pieśni) jako jednostka wyższego rzędu w hierarchii poetyckich struktur.
Pierwsza część tomu zawiera spostrzeżenia dotyczące tradycji i nowatorstwa w twórczości poetyckiej Donne'a pod kątem realizowanej w niej zasady docere et delectare. Służy dokładnej charakterystyce przedmiotu badań i, tym samym, stopniowo doprecyzowuje opis przyjętej metody badawczej i ją uzasadnia. Przy tym czyni to w odniesieniu do wyżej wspomnianego szerszego projektu, którego integralną częścią jest niniejszy tom. Dlatego rozważania wstępne w wielu punktach wykraczają poza obszar Liryków i pieśni - wzmianki na temat układów tekstowych w innych cyklach wierszy, tj. Elegies (Elegie) i Holy Sonnets (Sonety święte), mają na celu wprowadzenie zarysu konceptu widzianego całościowo w poezji Donne'a. Chodzi o ukazanie czytelnikowi niniejszej pracy szerszej perspektywy, o wskazanie na kolejne poziomy hierarchii poetyckich struktur (wiersz - różnego rodzaju układy/grupy wierszy - cykl utworów - powiązania między cyklami), w obszarze których zaobserwujemy z jednej strony całą gamę motywów, postaw „ja" lirycznego, form wypowiedzi i mechanizmów ją kształtujących, z drugiej zaś unikalną w swoim rodzaju zgodność tematyczno-konstrukcyjną (jedność struktury i sensu), którą przyjęło się określać mianem ikoniczności w literaturze. (...)
Zaprezentowane w drugiej części monografii analizy wybranych Liryków i pieśni nawiązują do wniosków przedstawionych w pierwszym tomie niniejszej serii. Inicjalna pozycja wiersza pt. The Flea (Pchła) w zbiorze opatrzonym tytułem Songs and Sonets w drugiej edycji wierszy Donne'a pt. Poems, By J. D. with Elegies on the Authors Death (1635) skłania do rozważenia funkcji incipitowej tego utworu i, co za tym idzie, obserwacji sposobów rozwinięcia (uzupełnienia lub reinterpretacji) wyodrębnionych w nim obszarów tematycznych, motywów oraz płaszczyzn sensów implikowanych. Kluczową kwestią rozważaną w niniejszej pracy jest sposób ich zapisu w układach tekstowych wiersza i grup wierszy na poziomie poetyckiego cyklu.
Fragment Przedmowy