Bo w każdej wielkiej książce jest kilka książek,
trzeba tylko do nich dotrzeć,
odkryć je, zgłębić i pojąć
Ryszard Kapuściński
(Podróże z Herodotem, Znak, Kraków 2008, s. 208)
Monografia dotyczy zagadnień prawnych związanych z transgranicznym handlem i inwestycjami w sektorze energetycznym Unii Europejskiej. Problematyka ta jest nade wszystko istotna z perspektywy budowy jednolitego rynku energetycznego Unii Europejskiej.
Za cel naukowy pracy obrano ustalenie, czy obowiązujące regulacje prawne zapewniają swobodny transgraniczny obrót i inwestycje w sektorze energetycznym Unii Europejskiej oraz określenie prawnych aspektów determinujących zakres przedmiotowej swobody, tak w wymiarze wewnętrznym, jak i zewnętrznym. Sama swoboda jest przy tym badana przez autora nie tylko przez pryzmat regulacji odnoszących się do klasycznych swobód unijnych, ale również z uwzględnieniem szczegółowych rozwiązań prawnych, mogących potencjalnie lub rzeczywiście wpływać na ograniczenia w zakresie handlu i inwestycji w sektorze energetycznym.
W kontekście powyższego celu sformułowano hipotezę badawczą, zgodnie z którą transgraniczny handel i inwestycje stanowią warunek ukończenia budowy jednolitego rynku energetycznego obejmującego rynek energii elektrycznej i gazu ziemnego. Autor rozważa przy tym, czy transgraniczny handel i inwestycje wymagają zapewnienia rozwiązań prawnych gwarantujących im pełną swobodę, czy też pozostawienia pewnych obszarów poza sferą regulacji. Komentowanej hipotezie podporządkowana została również próba odpowiedzi na następujące pytania: jaką ochronę przewiduje międzynarodowe prawo publiczne i prawo UE w obszarze transgranicznego handlu i inwestycji i jaki ma ona wpływ na budowę jednolitego rynku energetycznego; czy obowiązujące regulacje prawne dotyczące infrastruktury transgranicznej, w tym zwłaszcza dyrektywy elektroenergetyczna i gazowa, TEN-E oraz EIK są dostosowane do realizacji transformacji energetycznej i budowy jednolitego rynku energetycznego; jaka jest rola kodeksów sieci w transgranicznym handlu i inwestycjach w sektorze energetycznym oraz czy ich pełne wdrożenie stanowić będzie zakończenie procesu budowy jednolitego rynku energetycznego.
Na tym tle zatem pojawia się zasadniczy problem badawczy, którym jest rozpoznanie, w jakim zakresie obowiązujące normy prawne dotyczące transgranicznego handlu i inwestycji sprzyjają procesowi budowy jednolitego rynku energetycznego oraz tego, czy są one wystarczające dla ukształtowania ogólnounijnego, czy raczej regionalnego rynku energetycznego.